14/06/2018, 08:16
27-BÖYÜKAĞA TALIBLI (1897-1938)
MUSTAFA CEYLAN / ÖLDÜRÜLEN ŞAİRLER -Cilt:2-Sayfa: 348
Talıblı Böyükağa Mir Qasım oğlu – şair, yazar, (1897-1934) Azerbaycan Yazarlar Birliği Üyesi.
Petroqrad vilayet komiserliğinde müslüman işleri tebligat ve teşvigat şube müdürlüğü, bir yıl sonra orada Azerbaycan’ ca yazılan “Hürriyet” gazetesinin editörlük ve düzenleme işlerine başlamıştır. Sonrasında ise halk komiserliğinde milli ve müslüman işleri şubesine müdür olarak tayin edilmiştir.
Kırım cephesinde əks-inqilabi (karşı devrimci) güçlerine karşı çarpışmış, aynı zamanda “Melitopolskiye izvestiya” gazetesinde editörlük yapmıştır. (1915-1920).
1920 yılı mayısında Azerbaycan’ da fəhlə-kəndli (işçi-köylü) müfettişliği
Kafkasya Federasyonunun işçi-köylü müfettişliği komiserliğine tayin olduğu vakitlerde Tiflis’te çıkan “Yeni fikir” gazetesini düzenlemiştir (1922-1923). Azerbaycan Halk Adalet komiseri, Merkezi İstatistik İdaresinin reisi, Sovyet kuruluşu ve Hukuk Enstitüsünün direktörü, cumhuriyet savcısı, Bakü Plan İdaresinin başkan yardımcılığı görevlerinde bulunmuştur. (1923-1932). Moskova’ da Yüksek Parti Mektebinde tahsiline devam etmiştir (1932-1933). Edebi faaliyete 1911 yılında, Bakü realnı okulunun üçüncü sınıf öğrencisi iken yazdığı ve bir yıl sonra Orucov kardeşlerin matbaasında kitap halinde yayımladığı “Yaxşı məsləhət hər şeyden yahşıdır” hikayesi ile başlamıştır. Bundan sonra makaleler ve hikayelerle çıkışını sürdürmüştür. 1916 yılında “Keyf içində” piyesini yazmıştır. Bakü’de bulunduğu yıllarda Azerbaycan Edebiyat Cemiyetinin başkanı olarak milli medeniyetin gelişmesine ciddi katkılar sağlamıştır. O, öz yaratıcılığında sanatın icrasına hususi özen gösterirdi. Sosyal bir mücadeleci olarak tanınmıştır.
Tiflis’te N.Nerimanov adına kulüp bünyesinde “Edebiyat Derneği”nin yöneticiliğini yapmıştır (1923). Bu edebi dernek sonralar Tiflis Azerbaycan
Proletar Yazıcıları oluşumunun esasını teşkil etmiştir.
10.01.1937 tarihinde emniyet baş teğmeni Atakişiyev və emniyet binbaşısı
Gerasimov’un imzası ile Böyükağa Mir Qasım oğlu Talıblı Moskof zulüm yasalarının 72. maddesi ile hapsedilmiştir.
Eserleri:
(1): azyb.net
MUSTAFA CEYLAN / ÖLDÜRÜLEN ŞAİRLER -Cilt:2-Sayfa: 348
Talıblı Böyükağa Mir Qasım oğlu – şair, yazar, (1897-1934) Azerbaycan Yazarlar Birliği Üyesi.
1897 yılı 21 Mart’ ta Azerbaycan’ın Salyan Şehrinde doğmuştur. Rus İbtidai (İlköğretim) okulunu bitirmiştir. Bakü Realnı Mektebinde tahsilini tamamlamıştır (1909-1915). Pedoqoji faaliyetine Salyan Realnı Mektebinde muallim olarak başlamıştır.(1916).
Yüksek tahsilini tamamlamak maksadı ile “Petroqrad Texnologiya Enstitüsü”ne dahil olmuştur (1917). Lâkin maddi imkânsızlıklar nedeniyle mektepten ayrılarak içtimai-siyasi faaliyetlere başlamıştır.
Petroqrad vilayet komiserliğinde müslüman işleri tebligat ve teşvigat şube müdürlüğü, bir yıl sonra orada Azerbaycan’ ca yazılan “Hürriyet” gazetesinin editörlük ve düzenleme işlerine başlamıştır. Sonrasında ise halk komiserliğinde milli ve müslüman işleri şubesine müdür olarak tayin edilmiştir.
Kırım cephesinde əks-inqilabi (karşı devrimci) güçlerine karşı çarpışmış, aynı zamanda “Melitopolskiye izvestiya” gazetesinde editörlük yapmıştır. (1915-1920).
1920 yılı mayısında Azerbaycan’ da fəhlə-kəndli (işçi-köylü) müfettişliği
komserliğinde muavin görevine getirilmiş, sonrasında burada halq təsərrüfatı (halk faaliyetleri) şurasının başkanı olmuştur. Bu devirde “Komünist” ve “Azerbaycan füqərası” mecmuasını redaktə etmiş, hem de Azerbaycan Devlet Üniversitesinde konferanslar vermiştir.
Kafkasya Federasyonunun işçi-köylü müfettişliği komiserliğine tayin olduğu vakitlerde Tiflis’te çıkan “Yeni fikir” gazetesini düzenlemiştir (1922-1923). Azerbaycan Halk Adalet komiseri, Merkezi İstatistik İdaresinin reisi, Sovyet kuruluşu ve Hukuk Enstitüsünün direktörü, cumhuriyet savcısı, Bakü Plan İdaresinin başkan yardımcılığı görevlerinde bulunmuştur. (1923-1932). Moskova’ da Yüksek Parti Mektebinde tahsiline devam etmiştir (1932-1933). Edebi faaliyete 1911 yılında, Bakü realnı okulunun üçüncü sınıf öğrencisi iken yazdığı ve bir yıl sonra Orucov kardeşlerin matbaasında kitap halinde yayımladığı “Yaxşı məsləhət hər şeyden yahşıdır” hikayesi ile başlamıştır. Bundan sonra makaleler ve hikayelerle çıkışını sürdürmüştür. 1916 yılında “Keyf içində” piyesini yazmıştır. Bakü’de bulunduğu yıllarda Azerbaycan Edebiyat Cemiyetinin başkanı olarak milli medeniyetin gelişmesine ciddi katkılar sağlamıştır. O, öz yaratıcılığında sanatın icrasına hususi özen gösterirdi. Sosyal bir mücadeleci olarak tanınmıştır.
Tiflis’te N.Nerimanov adına kulüp bünyesinde “Edebiyat Derneği”nin yöneticiliğini yapmıştır (1923). Bu edebi dernek sonralar Tiflis Azerbaycan
Proletar Yazıcıları oluşumunun esasını teşkil etmiştir.
Azerbaycan Sendikalar İttifakı Şurası Yönetim heyeti üyeliği, Azerbaycan Merkezi Yönetim Komitesinin ve Kafkasya Merkezi Yönetim Komitesinin üyeliğini yapmıştır.
08.01.1937 tarihinde 1934-1938 yıllarında Kafkasya Halk Dahili İşler Komiserleri idaresine başkanlık yapmışsa da, Yuveliyan Sumbatov- Topuridze’nin imzası ile B.Talıblı’nın hapsine karar verilmiştir.
10.01.1937 tarihinde emniyet baş teğmeni Atakişiyev və emniyet binbaşısı
Gerasimov’un imzası ile Böyükağa Mir Qasım oğlu Talıblı Moskof zulüm yasalarının 72. maddesi ile hapsedilmiştir.
12.10.1937 tarihinde kurşuna dizilerek ölüme mahkum edilmiştir.
Eserleri:
1.Yaxşı məsləhət hər şeydən yaxşıdır
2. Erkək Tükəzban
3. Qırx zopa
4. Keyf içində (piyes)
5. Keyf içində
6. Tövbə
7. Dirək
8. Keyf içində
9. Tövbə
10. Seçilmiş əsərləri
11. Erkək Tükəzban
12. Dirək
13. Seçilmiş əsərləri.(1) (1): azyb.net