12/11/2014, 02:45
Evet özlenen nesil… Konferansın bir yerinde aynen şunları diyordun üstadım:
“Şimdi artık özlediğimiz neslin tek tek vasıflarına geldik. Dokuz maddede birleştiriyoruz özlediğimiz neslin vasıflarını...
Özlediğimiz neslin vasıflarından, birincisi AŞK...
Dikkat edin, ihtiyar âşık olamaz. Hiç gördünüz mü, genç gibi âşık bir ihtiyar? Olamaz!.. Kudurabilir, hırsından çatlayabilir, lâkin âşık olamaz!
Yunus Emre, Anadolu ve İslâm ruhunun ebedî genci... Ne güzel anlatıyor gence ait ıstırabı, ölüm korkusunu ve zamanın üstüne çıkma ihtiyacını, Bakınız:
"Boyandım rengine, solmazam ayruk,
........... Âşıkım, ölmezem ayruk..."
Aşk... Başımıza ne geldiyse aşkımızı kaybetmekten geldi.
Bütün beşeriyet için de aynı şey... Montesquieu (Monteskiyö) Roma’dan anlatan eserinde Roma’nın yıkılışı için şöyle der: "Aşklarını kaybettiler ve kaybolup gittiler!"... Buradaki aşk, dikkat edilirse sadece Hakka ait aşk değildir. Aşkın esası Allah’a olan aşk... Fakat bâtıla olan aşka bile, o aşkın sağladığı bir hayatiyet vardır. Âşık daima kuvvvetlidir. Eski Roma, bâtıl da olsa aşk sahibi olduğu devirlerde ideâl büyük nizamın en güzel örneğiydi. Sonra (İmperyum Romanum) Dünya’yı avucuna alınca, artık Kartaca’dan gelen ve balı akan incirleri yattığı yerde yiyen Romalı, rehavete geçti, aşkını kaybetti. Aşk ölünce derhal hayvani fakülteler harekete geçer. Romalı aşkını kaybedince o dereceye düştü ki, yemek yemenin zevki adına hususî ilâçlar alıp gaseyan ediyor, tekrar yemek yiyordu. Ve Roma yıkılıp gidiyordu. Eski Yunan da böyle gitti, bütün gidenler böyle gittiler. Allah’ın aşksız adama ve cemiyete rızası yoktur.
İslâmda da böyle... Abbasîlerin sonunda aşkı pörsüyünce böyle oldu. Türk, yepyeni bir aşkla temsil ettiği dinini ancak Kanunînin başına kadar sürdürebildi. Aşk, yerini hikmeti kalmayan kabuk bilgilere terkedince; o da böyle bitti, bugünlere yol açıldı.
Aşk, aşk, aşk!.. Aşk öyle bir şey ki, insan nasıl uzuvlarının rahatsızlığını hissederse aşkının eksikliğini de kısmen sezmek ve içten pörsümeye başladığı her zaman, "ben aşkımı neden kaybediyorum?" diye sormak memuriyetindedir. Nerde o insan?.. Aşkı yerine iade için çırpınan insan!..
Bizim kaba softa ve ham yobaz dediğimiz bir tip var. Bu tip anlayamayan manâsınadır, dinî içinden bozan manâsınadır, yoksa dine pazarlıksız inanan mânasına değil... Softa, dine pazarlıksız iman mânasında kullanılırsa, o zaman softalıktan büyük derece olmadığını biliriz. Bir darbımesel vardır; aşksızlık tipini en güzel ifade eder:
"Ölü gözünde yaş, imam evinde aş..."
Bu, hakikî imam değil, işi aşa dökmüş, ensesi katmer katmerdir... Din büyükleri ölümü tefekkür ediniz ve fazla yemeyiniz derler. Bu, işin ince tarafı... Aşk olduğu zaman bir zıpzıp Himalâyadır, aşk olmadığı zaman Himalâya zıp zıp kadar küçülür. İşte aşkımızı kaybettik ve çöküş devrimiz açıldı. Biz de aşkımızı kaybedince çöküş devrine ayak bastık ve bugünedek geldik.
Aşksız amel ve posa imanı da gene hiç bir mâna ifade etmez. Hazret-i Hasan abdest alırken düşecek kadar sararırmış... Sapsarı kesilirmiş... Kan kalmayacak kadar, yüzünde...
Yanındakiler sorarlar:
"- Niçin bu hale geliyorsunuz?"
Cevabı:
"- Kimin huzuruna çıkmaya hazırlanıyorum, biliyor musunuz?"
İşte amel böyle olur. Hazret-i Hasan’ın aldığı abdestle, Bayezid-i Bistami’nin kıldığı namazı eda edecek var mı? Namaz kılarken şeriata hürmetinden kaburga kemiklerinin çatırdadığı duyuluyor büyük Velînin...
Aşkın en güzel tablosunu velîlerden İbn-i Semnûn Hazretlerinden bir örnekle ifade edelim. İbn-i Semnûn minbere çıkıyor. Halka dönük, aşkı anlatmaya başlıyor. Gözleri boşluğa doğru, ne yöne baktığı belli değil, büyük bîr vecd içinde... O sırada nerden geldiği bilinmeyen bir kuş caminin içinde süzülüp geliyor, Semnûn Hazretlerinin eline konuyor, gagasını tırnağına vuruyor, incecik bir kan şeridi akıyor kuşun gagasından ve kuş oracıkta çırpınıp ölüyor.
İbn-i Semnûn hâdise karşısında şöyle diyor
"- Aşka ait kelimelerin nebata ve hayvana tesiri vardır; ancak gafil insana tesir etmez."
Bunu hiç unutmayalım; aşk, herşey onda... Benim tek şerefim kendisine mensubiyetimden ibaret olan büyük Velî, bir gün çarşıdan geçerken, bir dükkâncı atılıyor, eline yapışıyor:
"- Efendim diyor; dua edin M....... Ümmeti kurtulsun!.."
O da diyor ki!
"-M....... Ümmeti mi kurtulsun? Nerede M....... Ümmeti? Sen bana onu göster, ben de sana hemen kurtulmuş olduğunu haber vereyim!"
M....... Ümmeti, aşkla cayır cayır yanan Habib gibi insanların teşkil ettiği ümmettir. Bir İngilizin yazdığı "İslâmın Yayılma Tarihi" isimli eserde ne büyük aşk levhaları var. İslâm aşkla yayıldı, kılıçla diyenler aldanır. Bir harpte mücahitlerden biri esir ediliyor, Bizanslılar tarafından. Arkada idam sehpaları var. Sehpalarda bir çokları asılmış... Adamı, yanına getiriyorlar, cellâda "dur!" diyor. Cellâd duruyor. Papaz Müslümana diyor ki:
"- İşte gidiyorsun!" Ve ölümü anlatıyor, "Dipsiz kuyu, gidiyorsun! Sana 5 dakika müsaade ediyorum! Bu beş dakika içinde sana hak dinini telkin edeyim, yani Hristiyanlığı... Hak dini telkin edeyim de bari kurtulmuş olarak git, belki de affedilirsin!"
Böylece hayatının da bağışlanacağını imâ ediyor.
Asılmaya mahkûm Müslümanın verdiği cevap insanı eritecek kadar müthiş... Diyor ki:
"- Bu beş dakikayı bana verdiğin için senin elini, ayağını öpmek isterim. Bu beş dakika içinde asıl ben sana hak dini talim edeyim de, ben zaten kurtulmuş olarak gidiyorum, sen de kurtulmuş olarak kal!"
İşte aşk!.. Atını diz boyu dalgalara doğru sürüp:
"- Allahım önüme bu okyanusu çıkarmasaydın nâmını daha ileriye götürürdüm!"
Diyen kumandanlar... Kesik ayağını eline alıp düşmana hücum eden mücahitler... Hazret-i Ali gibi ebedî gençlerin, kılıçlarını tepelerine kaldırdıkları kâfir yüzlerine tükürünce hemen indirip:
"- Seni ben Allah için öldürecektim, şimdi ise nefsim karıştı, kılıcımı indiriyorum!"
Diyen ulvîlikler... Hep aşkın, hep aşkın mahsûlü... İran kumandanı bir avuç Arap süvarisi karşısında koca ordusunu ve fillerini kaybettiği zaman, onu harp divanına çekiyorlar ve hesap istiyorlar. "Getirin ordan okumu!" diyor; getiriyorlar. Dayıyor oku yaya ve bir çekişte bir kayayı tuzla buz ediyor:
"- İşte, diyor; ben eğer yenildimse bunların karşısında yenildim. Demek bunlarda bizde olmayan bir şey var, o şeye karşı duramadım!.."
O şeyin cevabını biz verelim:
- Aşk...
Nihayet miraçta tecelli eden aşk hikmeti... Allah’ın Resûlü, Cebrail’in kanadında "Sidre-tül-Müntehâ"ya kadar gider. Yani son duraktaki ağaç, "Sidre-tül-Müntehâ"...
Akl-ı küll’ün temsilcisi olan Melek der ki:
"- Ben bundan bir adım ileriye gidemem, ilerleyecek olursam yanarım, kül olurum!"
Allah’ın Sevgilisi sorar:
"- Buradan ileriye neyle gidilir?.."
"-Aşkla!"...
Ve kendisini atar nur çağlayanına ve ulaşır. İşte aşk bahsinin son kelimesi: Özlediğimiz gencin ilk vasfı aşk... Tek heceli, tek kelime: AŞK...
Şimdi ikinci vasfı geliyor. Aşkın içinde, aşkın tayin ettiği Sır İdraki...
Bu en mühim meselemizdir. Sır idraki... Bizde kaba mantık, derin idrake hâkim olmuştur. Asırlar boyunca, satıh idrak; hep böyle gitti. Sır idrakini bilmek lâzım... Aşk kadar mühim...
Kaba mantığı, tarihte en çok eski Yunan’da (sofistler) gösterir... Her şeyi mantık oyununa getirmek isteyen insanlar... Bunların karşısına Sokrat çıkmıştır. Korkunç adam, büyük adam, tevhitçi ve putlara inanmayan adam... Onları kendi açtıkları küçücük mantık çukurlarına düşürerek, suda fare gibi boğmuş, büyük mantığı, mantık üstü mantığı getirmiştir. Onun için (sofistik) mantık, kelime oyunu demek... (Sofistik) mantığın şaheser kabilinden bir misali var; Sofist âlimlerden birine bir genç gidiyor. Diyor ki, hocasına:
"- Ben senin taleben olacağım ve senden avukatlık icazeti, diploması alacağım. Ama param yok! İlk kazandığım dâvadan ödenmek üzere beni talebeliğine kabul eder misin?"
"-Evet!"
Diyor hoca ve bir tuğlanın üzerine senet yapıyorlar, ilk dâvadan ödenmek üzere... Çocuk tahsilini görüyor ve mezun oluyor. Avukatlık yapıyor ve borcunu ödemiyor. Bunun üzerine dâva açıyor hocası, -bakın sofistlerin mantığına!- mahkeme heyetinin karşısına çıkıyor, diyor ki:
"- Dâvâlı borcunu ödemedi; ilk kazandığı dâvadan ödeyecekti; dâva açıyorum, ama bu dâvaya lüzum yok. Çünkü, eğer ben dâvayı kazanırsam, kazandığım için ödeyecek, kaybedersem yani o kazanırsa, ilk kazandığı dâva bu olduğu için ödeyecek, yani iki türlü de ödeyecek! Mahkemeye lüzum yok!"
Müthiş mantık! Bakın cevabına talebenin: "- Yok, diyor; ben ilmi hocamdan aldım, onun sahte mantık oyuniyle hakikati nasıl tepe taklak ettiğini bilirim. Hakikat, tam aksi... Eğer ben bu dâvayı kazanırsam, ödememek kararını aldığım için ödemiyeceğim; kaybedersem, kazanamadığım ve şimdiye kadar da dâva kazanmadığım için ödemeyeceğim, her iki halde de ödemeyeceğim. Onun için mahkeme lüzumsuz!"
İşte sofistin mantık hilesini yakalama sanatı!.. Şimdi bize, sahte mantık esnaflığının tam tersi sır idraki lâzım, sır idraki... Bütün işportacı, ayağa düşmüş küfür diyalektiği bu sahte mantığı kullanır.
(Gagarin) diye bir feza pilotu der ki: "Ben bütün fezayı dolaştım, Allah diye bir şeye rastlamadım!"
Şimdi buna cevap verelim: "Sen Allah’ı kilometre sırığı mı zannedersin ki, rastlamadım diyorsun? Allah işte senin görmediğin o esîrî âlemde, senin ruhunu mühürlemiş olan mutlak varlık; ve sen onu göremezsin! Çünkü senin görebileceğin şeyler merteklerden ibarettir; sen ancak merteği görebilirsin..."
Bir patolog, patolog doktor der ki:
"- Hayatımda onbinlerce kadavra kestim, biçtim, ruh diye bir şeye rastlamadım!"
Bu da zayıf insanları tereddüde düşürebilir. Küfrün diyalektiği, sahte mantığı... Hemen cevap vereceksin:
"- Gel buraya patolog, sen hayatında biftek yedin mi?"
"-Tabiî yedim!"
Diyecek...
"- Bıçağı gördün mü gözünle, çatalı, eti, filân, falan?.."
Yine:
"-Evet!"
"- Ya eti yerken dilinin üzerinde ne hissettin?.."
"-Lezzet!"...
"- Öyleyse göster bana lezzet dediğin şey, nerede?"...
Bir gün başmuharrir geçinen bir budala, bana:
"- Allahla kul arasına girilmez!"
Demişti. Hep böyle derler: "Allah’la kul arasına girilmez, vasıta sokulmaz!"
Ona dedim:
"- Budala, İstanbul’dan Üsküdar’a geçmek için vasıtaya muhtaçsın, ebedî hayata geçmek için vasıtaya muhtaç olunmaz, ne demek?"
Bir tekneye muhtaçsın da ebedî hayata geçilecek olan manevî füzeye nasıl sırt çevirebilirsin? Aslında zaten Allah’la kul arasına girilmez.
Allah diyor ki:
"Ben kuluma şah damarından daha yakınım!"
Ama böyleyken Allah’a giden yolların kılavuzları ve trafik memurları vardır. Onlara herkes muhtaç!.. İşte küfrün bu ucuz diyalektiğine verilecek cevap... Daha neler, neler!.. Kayseri’ye bundan yirmi sene evvel geldiğim zaman bir zatla karşılaştık. Bilmiyorum şu dakikada aranızda mı?.. Ramazan günüydü. Sordum:
"- Nedir bu hâl, Ramazan günü yaptığınız?"
Dedi ki:
"- Allah’ın bildiğini kulundan niçin saklıyayım!"
Bunu hep söylerler. Samimiyetsizliği bize isnat ederler, kendilerine samimiyeti yakıştırırlar.
Ona dedim ki:
"- Allah senin tenasül âletin olduğunu da biliyor, niye saklıyorsun?"
Demek ki, kula karşı utanmak, Allah’a karşı hicabın ifadesidir. Kula karşı utanmadığını gösteren, Allahtan utanmıyor demektir. Yani Allah’tan korkmadığını kula göstermenin küfür cesaretini temsil ederler ve bunu samimilik bilirler. Orucu tutmayabilirsin, nefs korkunçtur! Git, bir kapkaranlık odada zıkkımlan, fakat gösterme! Nitekim Allah Resulünün huzuruna samimiyet iddiasında bulunan tipler geliyor. Zina yaptıklarını itiraf ediyorlar.
Allah’ın Resulü buyuruyor:
"- Günahlarınızı saklayınız, meydana dökmeyiniz! Yoksa, size tatbik olunacak cezaya katlanma durumunda kalırsınız!"
En ince hikmet!.. Çünkü meydan, agora, cemiyet meydanında âlenileşen suç derhal cezasına çarptırılır.
İşte bu diyalektiklerin sahibi olacak olan bir nesili bekliyoruz. Sır idrakinin gördüğü apayrı bir dünya vardır, muazzam bir dünya…
…………………………………………………………………………………………..
Sır idraki, emirleri topyekûn kabul eder. Ve bir noktada gördükten sonra aklın inhizamını, çöküşünü, artık her noktada aklı çökmüş kabul eder. Haysiyetli kafa budur. Mucize!.. Ne aptaldır bazı insanlar... Şu olur mu, bu olur mu, nasıl olur, kamer nasıl ikiye bölünür, nasıl olurda?.. Ne aptallık! Bunlara demek lâzım ki, sen bir kâğıdı eline aldığın zaman gözünü kapayınca, o tek mi çift mi fark ediyorsun; sende böyle bir zekâ yaşıyor. Bu nasıl oluyor? Gözün iğne ucu kadar küçük... Ona bütün feza doluyor. Nasıl oluyor? Görmek fiili nedir? Efendim, bu hayat topyekûn mucize!.. Biz bu mucizeleri bedava tarafından aldığımız için, "olur" kabul ediyoruz. Sonra ona ters bir şey görünce "olamaz!" diyoruz. İşte sır idraki böyle cevap verir kuru akılcılara ve aklın son durağını aklı yıkmakta bulur.
Velînin birine sormuşlar: "Allah isterse deveyi iğne deliğinden geçirir mi, geçirmez mi?"...
"- Geçirir."
Demiş velî... Kuru akıl yine sormuş:
"- Nasıl geçirir, deliği büyüterek mi, deveyi küçülterek mi?"
Velî gülmüş, demiş ki:
"- İsterse deliği büyültür, isterse deveyi küçültür, isterse de ne onu yapar, ne onu, yine de geçirir." İşte sır idrakinin en güzel ifadesi. Ve buna göre bir diyalektik sahibi olmak...
Ondan sonra üçüncü kalite geliyor: Nefs ve kâinat muhasebesi, murakebesi...
Bir hadis var, ürpertir beni:
"- Hesaba çekilmeden nefslerinizi hesaba çekiniz!"
Burada nefs muhasebesinin sırrı da çıkıyor meydana... Muazzam Hadîs...
Garplı nefs muhasebesi olmayan insana insan gözüyle bakmaz! Nefs muhasebesi, bize hazırlop bir dünya veren, ailemizden, mektebimizden aldığımız telkinlerin hesabını görmektir. Böyle, ezberci olarak, sırtımızda, dünyamızı sümüklü böceğin kabuğunu gezdirdiği gibi gezdirmek değil!.. Tam hesaplamak ve alınacak şeyleri alınma ehliyetinde ise bir daha bırakmamacasına almak, o ehliyette değilse bir daha kabul etmemecesine atmak... İşte cins kafanın kârı... Halbuki muvazaa kafaları, bir tutar, bir bırakır, gene tutar, gene bırakır. Yok böyle şey!
Nefs muhasebesi ve hepcilik... Bunu bir şiirimde anlatıyorum:
"Tırnağı, en yırtıcı hayvanın pençesinden,
Daha keskin eliyle, başını ensesinden,
Ayırıp o genç adam, uzansa yatağına;
Yerleştirse başını, iki diz kapağına...
Soruverse: Ben neyim ve bu hal neyin nesi?
Yetiş, yetiş ey ulvî varlık muhasebesi!"
Garpta büyük adam, büyük şair, büyük sanatkâr, büyük mütefekkir, belirttiğimiz gibi, nefs muhasebesinden geçmeden olmaz. Bizde onun en güzel misali yine belirttiğimiz gibi, Gazalî’dir.
"- Aklı gerdim, diyor; gerdim, lâstik bir tel gibi kopacak hale getirdim; ve gördüm ki, akıl sınırlıdır. Gördüm, düşecek gibi oldum aklın taraçasından ve anladım ki, her şey bir nur idrâkinden ibarettir. Ve Müşkât-i Nebî, Peygamberin ruh feyzine sığınmak... Koştum, yapıştım, sığındım ve kurtuldum..."
İmam-ı Gazalînin beyninin her atomu bir güneş parlaklığındadır. Yalnız Fransızcaya defalarca tercüme edilmiştir. Bizde hâlâ tam tercümesi yok İhyâ-u Ulûmi’d-Dîn’in... Yalnız parçalar halinde kabuk tarafından... İşte halimiz! Nefs muhasebesi en büyük vasıflarından biri, beklediğimiz neslin...
…………………………………………………………………………………
Fedakârlık... Evet nefsten fedakârlık... Nefsi anlatmak için aylarca konuşulsa kâfi gelmez. Nefs... Feza çapında mâna taşıyan bu kelime, Arapçadan başka dünyanın hiçbir dilinde mevcut değil... Ruhumuzun yanıbaşında ona zıt çalışan fakültemiz... Ruh varlığın, nefs yokluğun temsilcisi... Nefs, Allah’la kul arasında tahta perde... Onu bir tekmede yıktın mı, nurla karşı karşıyasın! Fedakârlık evvelâ nefsten başlayarak olacak... Disipline girmekle... Bizim hayâl ettiğimiz genç nefsini yularlı bir merkep gibi arkasından çekebilendir. Nefsin ifade ettiği büyük disiplin, yani nefse hâkimiyetin ifade ettiği büyük disiplin... Böyle bir disiplin İslâmın her safhasında bellidir. Uhut savaşında bozgun gibi görünen hâl, Peygamber emrinin dinlenmemesiyle bir anlık bir disiplinsizlik hatasından meydana geldi. Bir savaşta iki Sahabîyi nöbetçi olarak bırakıyorlar. Dehşet verici bir manzara cereyan ediyor. Sahabiler sırayla gözcülük ediyorlar. Biri uyuyor öteki bekliyor... Derken gözcülerden biri uyuyor, öteki namaz kılıyor. Bu arada namaz kılana bir ok isabet ediyor. Namazını bozmuyor, ikinci bir ok isabet ediyor, gene bozmuyor. Sahabî, üçüncü oku alınca namazını bozuyor ve arkadaşını kaldırıyor:
- Git ve Allah’ın Resulüne haber ver: Düşman geliyor! Şu anda ölmek üzere bulunmasam namazımı bozmaz ve seni uyandırmazdım. Ne yapayım ki, nöbet bekleme borcum burada bitiyor ve gayesine eriyor!
İşte Sahabî ve işte disiplin sırrı!
Namazda saf... En büyük disiplin sembolü... Küfür, o sahte diyalektiği ile bize der ki: "Sizin namazınıza müdahale eden mi var, kılın namazınızı, bize karışmayın; biz de size karışmıyalım!" Onlara demek lâzım ki; "Siz bizi, camilere, zindana tıkar gibi tıkıyorsunuz! Camiler silo, düşüncesizlerin silosu... Namazdaki saf, ruhî safını kaybetmiş insanların yalancı hizasından ibaret... O saf, saf değil... Çünkü küfrün 400 senede işlediği şahıs rabıtalarını koparma politikasının aldatıcı çizgisi olmuştur." Böylece biz, 400 sene içinde, bir çuval dolusu küle döndük. Hakikatte beton idik, şimdi kül yığını... Onun için o saf, şimdi kâzip bir hiza... O safın hakikati, ruhta ve dâvada safa girmiş insanların namazda da dirsek temasiyle hizaya girmesidir. İstanbul’da, Sergi Sarayında 30-40 bin kişiye hitap ederken dedim ki: "Şimdi şükür secdesine kapanmak istiyorum! Çünkü bizi hapsettikleri camilerden bırakılıp işte cemiyet meydanını, hem de Hilton Otelinin dibinde, fuhuş muhitinde zaptetmiş bulunuyoruz!.. Bizi (agora)ya hâkim kılacak hamlenin başlangıcıdır bu!
Peşinden en derin merhamet içinde en keskin şiddet... Başlıca ahlâkî vasıf... En derin merhamet içinde en keskin şiddet... Bir tezat hali mi? Değil!.. Sağlı ve sollu sanatlar... Serçe öksürürken ağlıyacağız! Ağlamayı o kadar seveceğiz!.. Fakat düşmanımızı imhada da, karşımızda kellelerden ehramlar yükselse titremeyeceğiz ve sigaramızı tüttüreceğiz! Şiddet ve bu merhamet bir arada... Hazret-i Ömer’e geliyor ve diyor ki, bir kabile:
"- İslâmı bir şartla kabul ederiz; filân harfin Kur’ân’da, üstündeki nokta altına gelirse..."
Meselâ "nun", "be" olursa... Bu şekilde mâna değişiyor ve kâfirlerin işlerine geliyor. Koca Ömer cevap veriyor:
"- O noktaya bir çengel atsanız da, kâinatın bütün ağırlıklarını bağlasanız o nokta yine aşağıya inmez!.."
İşte İslâmın yekpareliği!.. İşte disiplin şiddeti ve ayrıca derin merhamet!.. İslâmda merhamet yoktur, der, Avrupalılar... Demin hatırlarsam söyleyeceğim, demiştim, yeri geldi.
İslâmda her şey gibi merhamet de en büyük mikyasta vardır. Fakat her kıymetli şey gibi gizlidir. Öyle Batı usûlü, aşikâr, sun’i değil! Bir anne; çocuğu kıvranırken, ağlayan, bağıran, çağıran, tepinen bir anne mi daha merhametlidir, yoksa eve beyaz gömleği ile giren, elinde neşteri, hissiz duran, çocuğu ameliyat masasına yatıran, kesen, biçen ve ağrısını durduran doktor mu?.. İslâmın merhameti doktorun merhametidir. İşte İslâmın kılıcı, ucunda merhameti taşıyan kaşıktır. Hristiyanlar ne kadar suni edebiyat yaparlarsa yapsınlar, bütün hayâllerini çatlatsalar, Ebu Bekir’in, İslâmdaki merhametin hakikatini anlatan şu duasına yaklaşamazlar. Dua ediyor yüce Ebu Bekir!
"- Allahım; sen kâmil kudretsin; yarın âhirette benim cesedimi o kadar büyüt, o kadar büyüt ki, cehennemini yalnız ben doldurayım ve başka bir kuluna yer kalmasın!"
İşte merhamet!..
İslâmda merhamet görmediğini söyleyen Avrupalı bu duayı öğrenince ağladı.
Bir de bize göre bir söz değil, naz makamının sözü olarak söylüyorum. Bayezid-i Bistamî secdede der ki: "Allah’ım, beni kızdırma, ne kadar merhametli olduğunu ifşa edersem, sana tapacak kimse bulamazsın!"
…………………………………………………………………………
Ondan sonra dokuzuncu kalite; zarafet, zevk ve (estetik)... Plâstik dünya fikri... Dış dünyayı güzelleştirme dâvası... Bu işde son derece yayayız. Sahabîlerdir bizim tek modelimiz; ve ondan ancak bir iki asır sonrası... Ötesi felâket... Dörtyüz senenin hesabını isteyecek bir nesil arıyoruz! İslâmı zerafet, (estetik), zevk, dışarıyı süslemekle temsil etmek...
Eski bir ölçü vardır:
"Dışını imar eden bâtınını tahrip eder; dış mamurluğu bâtın haraplığından gelir..."
Yanlış! Bâtınını öyle imar edeceksin ki, dışında kıymet kalmayacak... Dışını da öyle bezeyeceksin ki, bâtının süslü perdesi olacak... Zarafet, güzellik... Niçin Allah’ın Resulüne, Sevgilisine bakmazlar? Dünyanın, bütün insanlığın zirvesi, son noktası olan o mukaddes insan, insanlığın zirve noktası insan, zerafette, güzellikte de insanlığın zirve noktası... Bir-gün yolda yürürken bir kirli nesne gördü, bir tükürük... Yürüyemedi, Sahabîler koştular ve o pisliği temizlediler. Şu zarif, şu lâtif bünyeye bakın!
Bir gün mescidde ağırca bir hava gördükleri zaman:
"- Niçin bugün yıkanmadınız?"
Diye hitap ettiler. Zarafet, İslâmı güzel gösterme sanatı... Kılığından, edasına, herşeyine kadar...
İmam-ı Azâm’a sorarlar:
"- Niçin bu kadar güzel kılık?"...
Çok güzel giyinirdi. Bir âyet-i kerime okur:
"Sana verdiğim nimetleri takdis et, dile getir!"
Bakın, demek ki, o, kılığına tâbi değil, kılığı ona tâbi-Nitekim İslâmiyette bir servet ölçüsü var. Hakikî servet sahibi, paranın sahip olduğu değil, paraya sahip ve hâkim olandır... Çünkü zenginlerimizin çoğuna para sahiptir, onlar paraya sahip değildir. İşte bu mânâda zevk, güzellik.
Batı’da, bilseniz, bir papazı ne kadar ince şartlarla yetiştiriyorlar. İnsana inanç hissi vermek için, her bahisten anlıyor. Bir gün ben Fransa’da bir mecliste bir papaz gördüm; biri piyanoda Beethoven (Bethofen)i çalıyordu, "yanlış" dedi, oturdu, daha iyisini çaldı. Bir asker (strateji) kaidelerinden bahsediyordu, "Onun hakikati şudur!" dedi ve anlattı. Hayret etti herkes papazın kültürüne... Zerafet, (estetik), zevk, güzellik...
Size bir misâlini daha vereyim; feci bir misal... Abdülhamit Hânın büyüklüğüne ait de ayrı bir misal teşkil ediyor: Japonlar bir ara kendilerine din aramaya kalktılar ve Avrupa’yı, her tarafı gezdiler. İslâmiyeti tetkik için de İstanbul’a geldiler. Bâb-ı Fetvadan, yani Şeyhülislâmlıktan bir mihmandar veriyorlar bunların yanına... İpekli saray arabaları ile giderken, o sarıklı mihmandar, bir elini burnunun bir tarafına koyup öbür tarafıyla henk diye sümkürüyor sokağa...
"- Dur, diyor Japonyalı arabacıya; ben bu adamdan din öğrenemem!"...
Ve gidiyor memleketine...
Ve Abdülhamit de bu adama en büyük cezayı veriyor. Çünkü Osmanlı padişahları içinde en diyanetperver olan, tereddütsüz en de müslüman Abdülhamîd, dünyanın en zarif insanıydı. Bu bahsi uzatıyoruz, çünkü çok mahrumuz bu en değerli hasletten...
Demin, "İmam evinde aş, ölü gözünde yaş!" derken malûm imamları kastettik. İmamın hakikatini yeni nesil getirecek... O tip imamı anlatırken katmer katmer ense demiştik.
İşte bu tipler insanın ayıbını tecessüs eder, leke bulmaya çalışır, leke nişanlarını alınlara yapıştırır. Bu hâl İslâmiyete tam uzak... İslâmiyetin zerafet ve muaşeret mevzuundaki inceliğine bir misâl daha vereyim.
Bu misali Batılı bir fikir adamına anlattığım zaman ağladı, yani bir nevi, "beni müslüman mı yapacaksın!" gibi bir tavır takındı.
Asam isimli velî... Asam, sağır demek... İsmi sağır değil, sonradan sıfatı oluyor, sağırlık... Ona bir kadın gidiyor; huzurunda başlıyor anlatmaya derdini... Dertli kadın bağıra çağıra konuşuyor ve bu arada ihtiyatsızca, kadından çirkin bir ses çıkıyor. Eriyor kadın, dünyaya geldiğine pişman, hicabından eriyor. Asam vakur, hiç bir şey sezmemiş gibi duruyor ve kadına dönüyor, diyor ki:
"- Hanım bağıra bağıra konuş, ben sağırım! İşitmiyorum!"
Bakın! Şu çirkinliği Örtme, göstermeme inceliğine bakın! Eridi Avrupalı bunu duyduğu zaman benden... İslâmiyet budur! Gidip de herkesin donunu, yakasını karıştırarak aramak değil...
İşte zerafet!..
Netice: Aradığımız gençte;
1 - Vecd ve aşkla yanmanın vasfı;
2 - Sır idraki ile duymanın vasfı;
3 - Kâinat ve nefs muhasebesi ile düşünmenin vasfı;
4 - Eşya ve hâdiseye hâkimiyet ve şecaatle davranmanın vasfı;
5 - Her türlü fedakârlık ve disiplinle ileriye atılmanın vasfı;
6 - En derin merhamet içinde en keskin şiddet seviyesine ermenin vasfı;
7 - Büyük aksiyon dehasıyla işe ve hamleye girişmenin vasfı;
8 - O’nun ahlâkiyle ahlâklanmanın ve başka hiç bir yol tanımamanın vasfı;
9 - En nadide zevk ve (estetik)le süslenmenin ve dış âlemi süslemenin ve her kıymeti içte bilmenin vasfı...
Ve bütün bunlara bağlı daha nice vasıf... Sayısız şube ve vasıflar... Model de Sahabî... Bu borcun 400 senelik hesabı omuzlarımızda... 400 senedir bu vasıflar kalkmıştır; çünkü bütün bu vasıfları toplayıcı kıymet aşktadır ve o uçup gitmiştir. Asam isimli velî, kadına "ben senin çıkardığın kötü sesi duymadım" demek isterken işte bu aşkın edep ve haya duygusu içindedir.
……………………………………………………………………………………..
**
“Efendim, sözümüz sona ererken, söyliyeyim ki, bizim işimiz yokuş yukarı çıkmanın davasıdır. Onların dâvası ise yokuş aşağı yuvarlanmanın... Bunlar dağ cüssedeki şeyleri şeytanın ellerine verdiği manivela ile yokuş aşağı yuvarlarlar ve marifet yaptık diye övünürler. Halbuki bir fındığı çıkaramazlar yokuş yukarı... Biz ise sırtımızda Uludağ, yokuş yukarı çıkmaya çalışıyoruz ve gençliğimize her gün biraz daha kavuşuyoruz. İnanmak diye karşımızdakilerde hiçbir istidat yoktur.
Bir gün mensup olduğum velî bana dedi ki;
"- İnan da istersen bir odun parçasına inan!"
İnanmanın hakikati Allah’a inanmaktır, fakat dalaletinde bile bir kuvvet vardır inanmanın... Bunlar inanmayanlardır. Bu mânada, açıkça söyliyeyim, devrimbazlık ve ilericilik taslayan gençlerle komünistler arasında büyük fark vardır. Çünkü komünist dalâlete inanır; fakat inanır. Bir gün hidayete gelirse inancını ona çevirebilir. Bir komünist, inanmayan bu sefillerden çok daha az sefildir. Aradığımız nesil, izlediğimiz, rüyasını gördüğümüz nesil, herşeyden evvel demin bahsettiğimiz diyalektikle küfrün kaynağını, menşeini, vücuduna tek tek mesaha etmiş’gibi, bir (patalog)un vücuttan anlaması gibi tanıyacaktır ve mukabele edecektir.
Nasrettin Hocanın bir hikmeti: Bindiği dalı keser. Yoldan geçen biri, hoca düşeceksin, der. Yok yok! Keser ve düşer... Hemen ihtarcısının arkasından koşar, "Düşeceğimi bildin, öleceğimi de bilirsin!.."
Şimdi biz bu hikmetin içinde şöyleyiz: Avrupalı bu halimize bakıp İslâm dalını kesip, kesmeye başlamış olmamızdan ötürü düşeceğimizi bilmiştir. Bilmiş, fakat belli etmemiş... Şimdi biz gitmişiz ona diyoruz ki: "Madem düşeceğimi bildin, nasıl yaşıyacağımı da bilirsin!.."
İşte topyekûn hesapları bundan ibarettir. Topyekûn hesapları, Tanzimattan beri gelen ilericilerin... Sığ bir taklit çerçevesinde şahsiyetsizlik ifadesi... Halbuki Avrupalı kendisi için gıda olan fikir nimetlerini bize zehir olarak zerketmiştir. Bunu "Sahte Kahramanlar"da uzun uzun anlattım.
Avrupalı hem İslâmı bize kestirir, zira bizi düşürmek için başka çare olmadığını bilir, hem de çareyi yine kendisine baş vurmakta arayacağımızı hesaplar.
Nihayet muhasebe:
Bu hale şu türlü geldik: Bozgun ve yılgınlık... Ondan doğma şüphe ve güvensizlik... Ondan doğma küçüklük ukdesi... Ondan doğma körükörüne hayranlık... Ondan doğma taklit ve kopyacılık... Ondan doğma nefs muhasebesinden yoksunluk... Ondan doğma dış tesirlere esaret... Ondan doğma maddî ve manevî emperyalizme ajanlık... Ve hepsinden doğma İslâmdan nefret telkini...
Bütün hesaplar bundan ibaret!..
İşte bu vasıfların şuuru içindeki gençliğin böyle bir dünya görüşüne çıkmasını ve ezelle ebed arası en büyük yenilik, solmayan renk, geçmeyen ân müessesesi İslâm yeni ve aslî idrakini kıvrana kıvrana beklemekteyiz ve görmekteyiz ki Allah bunun öncülerini bize nasip etmeye başlamıştır. “
**
Edebiyat ve fikir dünyamızın en parlak siması, yüzyılımızın gönül mimarı Necip Fazıl Kısakürek… Seni gören göz, seni duyan kulak sahibi bir genç olarak, bir taleben olarak, sana ve felsefene tutkun bir şair olarak 26 yıl 26 gündür seni aramaktayım, seni nefes almaktayım. “Çile” baş ucu kitabım. Aşkın aşkım. Yolun yolum. Şükrediyorum Mevlâ’ya ki zamanın o kilometresinde çağın ruh ve gönül mimarı, en büyük mütefekkir, fikir ve aksiyon abidesini çıkardı karşımıza. Seni gördüğüm günden, elini öptüğüm andan ve gözümün içine baktığın, bakarken aktığın andan itibaren peşindeyim üstadım.
Sana koşuyorum… Sana varmak için çırpınıyorum mısra mısra, şiir şiir…
Seni anlatabilmek seni… Benim için hem çok kolay, hem çok zor…
Devasa bir şehrin caddelerinin her birinden geliyorsun bana. Her caddesinden sana koşuyorum nefes nefese…
Ne desem, neler söylesem az ve tariften aciz… Kelimeler yetersiz seni anlatmama…
Seni anlamak, seni yaşamakla mümkündür…
Ne mutlu seni yaşayanlara ve yaşatanlara….
**
Kabrin nur, mekânın cennettir onu da gayet iyi bilmedeyim.
Dualarım seninle üstadım… Dualarım seninle…
Mustafa CEYLAN
“Şimdi artık özlediğimiz neslin tek tek vasıflarına geldik. Dokuz maddede birleştiriyoruz özlediğimiz neslin vasıflarını...
Özlediğimiz neslin vasıflarından, birincisi AŞK...
Dikkat edin, ihtiyar âşık olamaz. Hiç gördünüz mü, genç gibi âşık bir ihtiyar? Olamaz!.. Kudurabilir, hırsından çatlayabilir, lâkin âşık olamaz!
Yunus Emre, Anadolu ve İslâm ruhunun ebedî genci... Ne güzel anlatıyor gence ait ıstırabı, ölüm korkusunu ve zamanın üstüne çıkma ihtiyacını, Bakınız:
"Boyandım rengine, solmazam ayruk,
........... Âşıkım, ölmezem ayruk..."
Aşk... Başımıza ne geldiyse aşkımızı kaybetmekten geldi.
Bütün beşeriyet için de aynı şey... Montesquieu (Monteskiyö) Roma’dan anlatan eserinde Roma’nın yıkılışı için şöyle der: "Aşklarını kaybettiler ve kaybolup gittiler!"... Buradaki aşk, dikkat edilirse sadece Hakka ait aşk değildir. Aşkın esası Allah’a olan aşk... Fakat bâtıla olan aşka bile, o aşkın sağladığı bir hayatiyet vardır. Âşık daima kuvvvetlidir. Eski Roma, bâtıl da olsa aşk sahibi olduğu devirlerde ideâl büyük nizamın en güzel örneğiydi. Sonra (İmperyum Romanum) Dünya’yı avucuna alınca, artık Kartaca’dan gelen ve balı akan incirleri yattığı yerde yiyen Romalı, rehavete geçti, aşkını kaybetti. Aşk ölünce derhal hayvani fakülteler harekete geçer. Romalı aşkını kaybedince o dereceye düştü ki, yemek yemenin zevki adına hususî ilâçlar alıp gaseyan ediyor, tekrar yemek yiyordu. Ve Roma yıkılıp gidiyordu. Eski Yunan da böyle gitti, bütün gidenler böyle gittiler. Allah’ın aşksız adama ve cemiyete rızası yoktur.
İslâmda da böyle... Abbasîlerin sonunda aşkı pörsüyünce böyle oldu. Türk, yepyeni bir aşkla temsil ettiği dinini ancak Kanunînin başına kadar sürdürebildi. Aşk, yerini hikmeti kalmayan kabuk bilgilere terkedince; o da böyle bitti, bugünlere yol açıldı.
Aşk, aşk, aşk!.. Aşk öyle bir şey ki, insan nasıl uzuvlarının rahatsızlığını hissederse aşkının eksikliğini de kısmen sezmek ve içten pörsümeye başladığı her zaman, "ben aşkımı neden kaybediyorum?" diye sormak memuriyetindedir. Nerde o insan?.. Aşkı yerine iade için çırpınan insan!..
Bizim kaba softa ve ham yobaz dediğimiz bir tip var. Bu tip anlayamayan manâsınadır, dinî içinden bozan manâsınadır, yoksa dine pazarlıksız inanan mânasına değil... Softa, dine pazarlıksız iman mânasında kullanılırsa, o zaman softalıktan büyük derece olmadığını biliriz. Bir darbımesel vardır; aşksızlık tipini en güzel ifade eder:
"Ölü gözünde yaş, imam evinde aş..."
Bu, hakikî imam değil, işi aşa dökmüş, ensesi katmer katmerdir... Din büyükleri ölümü tefekkür ediniz ve fazla yemeyiniz derler. Bu, işin ince tarafı... Aşk olduğu zaman bir zıpzıp Himalâyadır, aşk olmadığı zaman Himalâya zıp zıp kadar küçülür. İşte aşkımızı kaybettik ve çöküş devrimiz açıldı. Biz de aşkımızı kaybedince çöküş devrine ayak bastık ve bugünedek geldik.
Aşksız amel ve posa imanı da gene hiç bir mâna ifade etmez. Hazret-i Hasan abdest alırken düşecek kadar sararırmış... Sapsarı kesilirmiş... Kan kalmayacak kadar, yüzünde...
Yanındakiler sorarlar:
"- Niçin bu hale geliyorsunuz?"
Cevabı:
"- Kimin huzuruna çıkmaya hazırlanıyorum, biliyor musunuz?"
İşte amel böyle olur. Hazret-i Hasan’ın aldığı abdestle, Bayezid-i Bistami’nin kıldığı namazı eda edecek var mı? Namaz kılarken şeriata hürmetinden kaburga kemiklerinin çatırdadığı duyuluyor büyük Velînin...
Aşkın en güzel tablosunu velîlerden İbn-i Semnûn Hazretlerinden bir örnekle ifade edelim. İbn-i Semnûn minbere çıkıyor. Halka dönük, aşkı anlatmaya başlıyor. Gözleri boşluğa doğru, ne yöne baktığı belli değil, büyük bîr vecd içinde... O sırada nerden geldiği bilinmeyen bir kuş caminin içinde süzülüp geliyor, Semnûn Hazretlerinin eline konuyor, gagasını tırnağına vuruyor, incecik bir kan şeridi akıyor kuşun gagasından ve kuş oracıkta çırpınıp ölüyor.
İbn-i Semnûn hâdise karşısında şöyle diyor
"- Aşka ait kelimelerin nebata ve hayvana tesiri vardır; ancak gafil insana tesir etmez."
Bunu hiç unutmayalım; aşk, herşey onda... Benim tek şerefim kendisine mensubiyetimden ibaret olan büyük Velî, bir gün çarşıdan geçerken, bir dükkâncı atılıyor, eline yapışıyor:
"- Efendim diyor; dua edin M....... Ümmeti kurtulsun!.."
O da diyor ki!
"-M....... Ümmeti mi kurtulsun? Nerede M....... Ümmeti? Sen bana onu göster, ben de sana hemen kurtulmuş olduğunu haber vereyim!"
M....... Ümmeti, aşkla cayır cayır yanan Habib gibi insanların teşkil ettiği ümmettir. Bir İngilizin yazdığı "İslâmın Yayılma Tarihi" isimli eserde ne büyük aşk levhaları var. İslâm aşkla yayıldı, kılıçla diyenler aldanır. Bir harpte mücahitlerden biri esir ediliyor, Bizanslılar tarafından. Arkada idam sehpaları var. Sehpalarda bir çokları asılmış... Adamı, yanına getiriyorlar, cellâda "dur!" diyor. Cellâd duruyor. Papaz Müslümana diyor ki:
"- İşte gidiyorsun!" Ve ölümü anlatıyor, "Dipsiz kuyu, gidiyorsun! Sana 5 dakika müsaade ediyorum! Bu beş dakika içinde sana hak dinini telkin edeyim, yani Hristiyanlığı... Hak dini telkin edeyim de bari kurtulmuş olarak git, belki de affedilirsin!"
Böylece hayatının da bağışlanacağını imâ ediyor.
Asılmaya mahkûm Müslümanın verdiği cevap insanı eritecek kadar müthiş... Diyor ki:
"- Bu beş dakikayı bana verdiğin için senin elini, ayağını öpmek isterim. Bu beş dakika içinde asıl ben sana hak dini talim edeyim de, ben zaten kurtulmuş olarak gidiyorum, sen de kurtulmuş olarak kal!"
İşte aşk!.. Atını diz boyu dalgalara doğru sürüp:
"- Allahım önüme bu okyanusu çıkarmasaydın nâmını daha ileriye götürürdüm!"
Diyen kumandanlar... Kesik ayağını eline alıp düşmana hücum eden mücahitler... Hazret-i Ali gibi ebedî gençlerin, kılıçlarını tepelerine kaldırdıkları kâfir yüzlerine tükürünce hemen indirip:
"- Seni ben Allah için öldürecektim, şimdi ise nefsim karıştı, kılıcımı indiriyorum!"
Diyen ulvîlikler... Hep aşkın, hep aşkın mahsûlü... İran kumandanı bir avuç Arap süvarisi karşısında koca ordusunu ve fillerini kaybettiği zaman, onu harp divanına çekiyorlar ve hesap istiyorlar. "Getirin ordan okumu!" diyor; getiriyorlar. Dayıyor oku yaya ve bir çekişte bir kayayı tuzla buz ediyor:
"- İşte, diyor; ben eğer yenildimse bunların karşısında yenildim. Demek bunlarda bizde olmayan bir şey var, o şeye karşı duramadım!.."
O şeyin cevabını biz verelim:
- Aşk...
Nihayet miraçta tecelli eden aşk hikmeti... Allah’ın Resûlü, Cebrail’in kanadında "Sidre-tül-Müntehâ"ya kadar gider. Yani son duraktaki ağaç, "Sidre-tül-Müntehâ"...
Akl-ı küll’ün temsilcisi olan Melek der ki:
"- Ben bundan bir adım ileriye gidemem, ilerleyecek olursam yanarım, kül olurum!"
Allah’ın Sevgilisi sorar:
"- Buradan ileriye neyle gidilir?.."
"-Aşkla!"...
Ve kendisini atar nur çağlayanına ve ulaşır. İşte aşk bahsinin son kelimesi: Özlediğimiz gencin ilk vasfı aşk... Tek heceli, tek kelime: AŞK...
Şimdi ikinci vasfı geliyor. Aşkın içinde, aşkın tayin ettiği Sır İdraki...
Bu en mühim meselemizdir. Sır idraki... Bizde kaba mantık, derin idrake hâkim olmuştur. Asırlar boyunca, satıh idrak; hep böyle gitti. Sır idrakini bilmek lâzım... Aşk kadar mühim...
Kaba mantığı, tarihte en çok eski Yunan’da (sofistler) gösterir... Her şeyi mantık oyununa getirmek isteyen insanlar... Bunların karşısına Sokrat çıkmıştır. Korkunç adam, büyük adam, tevhitçi ve putlara inanmayan adam... Onları kendi açtıkları küçücük mantık çukurlarına düşürerek, suda fare gibi boğmuş, büyük mantığı, mantık üstü mantığı getirmiştir. Onun için (sofistik) mantık, kelime oyunu demek... (Sofistik) mantığın şaheser kabilinden bir misali var; Sofist âlimlerden birine bir genç gidiyor. Diyor ki, hocasına:
"- Ben senin taleben olacağım ve senden avukatlık icazeti, diploması alacağım. Ama param yok! İlk kazandığım dâvadan ödenmek üzere beni talebeliğine kabul eder misin?"
"-Evet!"
Diyor hoca ve bir tuğlanın üzerine senet yapıyorlar, ilk dâvadan ödenmek üzere... Çocuk tahsilini görüyor ve mezun oluyor. Avukatlık yapıyor ve borcunu ödemiyor. Bunun üzerine dâva açıyor hocası, -bakın sofistlerin mantığına!- mahkeme heyetinin karşısına çıkıyor, diyor ki:
"- Dâvâlı borcunu ödemedi; ilk kazandığı dâvadan ödeyecekti; dâva açıyorum, ama bu dâvaya lüzum yok. Çünkü, eğer ben dâvayı kazanırsam, kazandığım için ödeyecek, kaybedersem yani o kazanırsa, ilk kazandığı dâva bu olduğu için ödeyecek, yani iki türlü de ödeyecek! Mahkemeye lüzum yok!"
Müthiş mantık! Bakın cevabına talebenin: "- Yok, diyor; ben ilmi hocamdan aldım, onun sahte mantık oyuniyle hakikati nasıl tepe taklak ettiğini bilirim. Hakikat, tam aksi... Eğer ben bu dâvayı kazanırsam, ödememek kararını aldığım için ödemiyeceğim; kaybedersem, kazanamadığım ve şimdiye kadar da dâva kazanmadığım için ödemeyeceğim, her iki halde de ödemeyeceğim. Onun için mahkeme lüzumsuz!"
İşte sofistin mantık hilesini yakalama sanatı!.. Şimdi bize, sahte mantık esnaflığının tam tersi sır idraki lâzım, sır idraki... Bütün işportacı, ayağa düşmüş küfür diyalektiği bu sahte mantığı kullanır.
(Gagarin) diye bir feza pilotu der ki: "Ben bütün fezayı dolaştım, Allah diye bir şeye rastlamadım!"
Şimdi buna cevap verelim: "Sen Allah’ı kilometre sırığı mı zannedersin ki, rastlamadım diyorsun? Allah işte senin görmediğin o esîrî âlemde, senin ruhunu mühürlemiş olan mutlak varlık; ve sen onu göremezsin! Çünkü senin görebileceğin şeyler merteklerden ibarettir; sen ancak merteği görebilirsin..."
Bir patolog, patolog doktor der ki:
"- Hayatımda onbinlerce kadavra kestim, biçtim, ruh diye bir şeye rastlamadım!"
Bu da zayıf insanları tereddüde düşürebilir. Küfrün diyalektiği, sahte mantığı... Hemen cevap vereceksin:
"- Gel buraya patolog, sen hayatında biftek yedin mi?"
"-Tabiî yedim!"
Diyecek...
"- Bıçağı gördün mü gözünle, çatalı, eti, filân, falan?.."
Yine:
"-Evet!"
"- Ya eti yerken dilinin üzerinde ne hissettin?.."
"-Lezzet!"...
"- Öyleyse göster bana lezzet dediğin şey, nerede?"...
Bir gün başmuharrir geçinen bir budala, bana:
"- Allahla kul arasına girilmez!"
Demişti. Hep böyle derler: "Allah’la kul arasına girilmez, vasıta sokulmaz!"
Ona dedim:
"- Budala, İstanbul’dan Üsküdar’a geçmek için vasıtaya muhtaçsın, ebedî hayata geçmek için vasıtaya muhtaç olunmaz, ne demek?"
Bir tekneye muhtaçsın da ebedî hayata geçilecek olan manevî füzeye nasıl sırt çevirebilirsin? Aslında zaten Allah’la kul arasına girilmez.
Allah diyor ki:
"Ben kuluma şah damarından daha yakınım!"
Ama böyleyken Allah’a giden yolların kılavuzları ve trafik memurları vardır. Onlara herkes muhtaç!.. İşte küfrün bu ucuz diyalektiğine verilecek cevap... Daha neler, neler!.. Kayseri’ye bundan yirmi sene evvel geldiğim zaman bir zatla karşılaştık. Bilmiyorum şu dakikada aranızda mı?.. Ramazan günüydü. Sordum:
"- Nedir bu hâl, Ramazan günü yaptığınız?"
Dedi ki:
"- Allah’ın bildiğini kulundan niçin saklıyayım!"
Bunu hep söylerler. Samimiyetsizliği bize isnat ederler, kendilerine samimiyeti yakıştırırlar.
Ona dedim ki:
"- Allah senin tenasül âletin olduğunu da biliyor, niye saklıyorsun?"
Demek ki, kula karşı utanmak, Allah’a karşı hicabın ifadesidir. Kula karşı utanmadığını gösteren, Allahtan utanmıyor demektir. Yani Allah’tan korkmadığını kula göstermenin küfür cesaretini temsil ederler ve bunu samimilik bilirler. Orucu tutmayabilirsin, nefs korkunçtur! Git, bir kapkaranlık odada zıkkımlan, fakat gösterme! Nitekim Allah Resulünün huzuruna samimiyet iddiasında bulunan tipler geliyor. Zina yaptıklarını itiraf ediyorlar.
Allah’ın Resulü buyuruyor:
"- Günahlarınızı saklayınız, meydana dökmeyiniz! Yoksa, size tatbik olunacak cezaya katlanma durumunda kalırsınız!"
En ince hikmet!.. Çünkü meydan, agora, cemiyet meydanında âlenileşen suç derhal cezasına çarptırılır.
İşte bu diyalektiklerin sahibi olacak olan bir nesili bekliyoruz. Sır idrakinin gördüğü apayrı bir dünya vardır, muazzam bir dünya…
…………………………………………………………………………………………..
Sır idraki, emirleri topyekûn kabul eder. Ve bir noktada gördükten sonra aklın inhizamını, çöküşünü, artık her noktada aklı çökmüş kabul eder. Haysiyetli kafa budur. Mucize!.. Ne aptaldır bazı insanlar... Şu olur mu, bu olur mu, nasıl olur, kamer nasıl ikiye bölünür, nasıl olurda?.. Ne aptallık! Bunlara demek lâzım ki, sen bir kâğıdı eline aldığın zaman gözünü kapayınca, o tek mi çift mi fark ediyorsun; sende böyle bir zekâ yaşıyor. Bu nasıl oluyor? Gözün iğne ucu kadar küçük... Ona bütün feza doluyor. Nasıl oluyor? Görmek fiili nedir? Efendim, bu hayat topyekûn mucize!.. Biz bu mucizeleri bedava tarafından aldığımız için, "olur" kabul ediyoruz. Sonra ona ters bir şey görünce "olamaz!" diyoruz. İşte sır idraki böyle cevap verir kuru akılcılara ve aklın son durağını aklı yıkmakta bulur.
Velînin birine sormuşlar: "Allah isterse deveyi iğne deliğinden geçirir mi, geçirmez mi?"...
"- Geçirir."
Demiş velî... Kuru akıl yine sormuş:
"- Nasıl geçirir, deliği büyüterek mi, deveyi küçülterek mi?"
Velî gülmüş, demiş ki:
"- İsterse deliği büyültür, isterse deveyi küçültür, isterse de ne onu yapar, ne onu, yine de geçirir." İşte sır idrakinin en güzel ifadesi. Ve buna göre bir diyalektik sahibi olmak...
Ondan sonra üçüncü kalite geliyor: Nefs ve kâinat muhasebesi, murakebesi...
Bir hadis var, ürpertir beni:
"- Hesaba çekilmeden nefslerinizi hesaba çekiniz!"
Burada nefs muhasebesinin sırrı da çıkıyor meydana... Muazzam Hadîs...
Garplı nefs muhasebesi olmayan insana insan gözüyle bakmaz! Nefs muhasebesi, bize hazırlop bir dünya veren, ailemizden, mektebimizden aldığımız telkinlerin hesabını görmektir. Böyle, ezberci olarak, sırtımızda, dünyamızı sümüklü böceğin kabuğunu gezdirdiği gibi gezdirmek değil!.. Tam hesaplamak ve alınacak şeyleri alınma ehliyetinde ise bir daha bırakmamacasına almak, o ehliyette değilse bir daha kabul etmemecesine atmak... İşte cins kafanın kârı... Halbuki muvazaa kafaları, bir tutar, bir bırakır, gene tutar, gene bırakır. Yok böyle şey!
Nefs muhasebesi ve hepcilik... Bunu bir şiirimde anlatıyorum:
"Tırnağı, en yırtıcı hayvanın pençesinden,
Daha keskin eliyle, başını ensesinden,
Ayırıp o genç adam, uzansa yatağına;
Yerleştirse başını, iki diz kapağına...
Soruverse: Ben neyim ve bu hal neyin nesi?
Yetiş, yetiş ey ulvî varlık muhasebesi!"
Garpta büyük adam, büyük şair, büyük sanatkâr, büyük mütefekkir, belirttiğimiz gibi, nefs muhasebesinden geçmeden olmaz. Bizde onun en güzel misali yine belirttiğimiz gibi, Gazalî’dir.
"- Aklı gerdim, diyor; gerdim, lâstik bir tel gibi kopacak hale getirdim; ve gördüm ki, akıl sınırlıdır. Gördüm, düşecek gibi oldum aklın taraçasından ve anladım ki, her şey bir nur idrâkinden ibarettir. Ve Müşkât-i Nebî, Peygamberin ruh feyzine sığınmak... Koştum, yapıştım, sığındım ve kurtuldum..."
İmam-ı Gazalînin beyninin her atomu bir güneş parlaklığındadır. Yalnız Fransızcaya defalarca tercüme edilmiştir. Bizde hâlâ tam tercümesi yok İhyâ-u Ulûmi’d-Dîn’in... Yalnız parçalar halinde kabuk tarafından... İşte halimiz! Nefs muhasebesi en büyük vasıflarından biri, beklediğimiz neslin...
…………………………………………………………………………………
Fedakârlık... Evet nefsten fedakârlık... Nefsi anlatmak için aylarca konuşulsa kâfi gelmez. Nefs... Feza çapında mâna taşıyan bu kelime, Arapçadan başka dünyanın hiçbir dilinde mevcut değil... Ruhumuzun yanıbaşında ona zıt çalışan fakültemiz... Ruh varlığın, nefs yokluğun temsilcisi... Nefs, Allah’la kul arasında tahta perde... Onu bir tekmede yıktın mı, nurla karşı karşıyasın! Fedakârlık evvelâ nefsten başlayarak olacak... Disipline girmekle... Bizim hayâl ettiğimiz genç nefsini yularlı bir merkep gibi arkasından çekebilendir. Nefsin ifade ettiği büyük disiplin, yani nefse hâkimiyetin ifade ettiği büyük disiplin... Böyle bir disiplin İslâmın her safhasında bellidir. Uhut savaşında bozgun gibi görünen hâl, Peygamber emrinin dinlenmemesiyle bir anlık bir disiplinsizlik hatasından meydana geldi. Bir savaşta iki Sahabîyi nöbetçi olarak bırakıyorlar. Dehşet verici bir manzara cereyan ediyor. Sahabiler sırayla gözcülük ediyorlar. Biri uyuyor öteki bekliyor... Derken gözcülerden biri uyuyor, öteki namaz kılıyor. Bu arada namaz kılana bir ok isabet ediyor. Namazını bozmuyor, ikinci bir ok isabet ediyor, gene bozmuyor. Sahabî, üçüncü oku alınca namazını bozuyor ve arkadaşını kaldırıyor:
- Git ve Allah’ın Resulüne haber ver: Düşman geliyor! Şu anda ölmek üzere bulunmasam namazımı bozmaz ve seni uyandırmazdım. Ne yapayım ki, nöbet bekleme borcum burada bitiyor ve gayesine eriyor!
İşte Sahabî ve işte disiplin sırrı!
Namazda saf... En büyük disiplin sembolü... Küfür, o sahte diyalektiği ile bize der ki: "Sizin namazınıza müdahale eden mi var, kılın namazınızı, bize karışmayın; biz de size karışmıyalım!" Onlara demek lâzım ki; "Siz bizi, camilere, zindana tıkar gibi tıkıyorsunuz! Camiler silo, düşüncesizlerin silosu... Namazdaki saf, ruhî safını kaybetmiş insanların yalancı hizasından ibaret... O saf, saf değil... Çünkü küfrün 400 senede işlediği şahıs rabıtalarını koparma politikasının aldatıcı çizgisi olmuştur." Böylece biz, 400 sene içinde, bir çuval dolusu küle döndük. Hakikatte beton idik, şimdi kül yığını... Onun için o saf, şimdi kâzip bir hiza... O safın hakikati, ruhta ve dâvada safa girmiş insanların namazda da dirsek temasiyle hizaya girmesidir. İstanbul’da, Sergi Sarayında 30-40 bin kişiye hitap ederken dedim ki: "Şimdi şükür secdesine kapanmak istiyorum! Çünkü bizi hapsettikleri camilerden bırakılıp işte cemiyet meydanını, hem de Hilton Otelinin dibinde, fuhuş muhitinde zaptetmiş bulunuyoruz!.. Bizi (agora)ya hâkim kılacak hamlenin başlangıcıdır bu!
Peşinden en derin merhamet içinde en keskin şiddet... Başlıca ahlâkî vasıf... En derin merhamet içinde en keskin şiddet... Bir tezat hali mi? Değil!.. Sağlı ve sollu sanatlar... Serçe öksürürken ağlıyacağız! Ağlamayı o kadar seveceğiz!.. Fakat düşmanımızı imhada da, karşımızda kellelerden ehramlar yükselse titremeyeceğiz ve sigaramızı tüttüreceğiz! Şiddet ve bu merhamet bir arada... Hazret-i Ömer’e geliyor ve diyor ki, bir kabile:
"- İslâmı bir şartla kabul ederiz; filân harfin Kur’ân’da, üstündeki nokta altına gelirse..."
Meselâ "nun", "be" olursa... Bu şekilde mâna değişiyor ve kâfirlerin işlerine geliyor. Koca Ömer cevap veriyor:
"- O noktaya bir çengel atsanız da, kâinatın bütün ağırlıklarını bağlasanız o nokta yine aşağıya inmez!.."
İşte İslâmın yekpareliği!.. İşte disiplin şiddeti ve ayrıca derin merhamet!.. İslâmda merhamet yoktur, der, Avrupalılar... Demin hatırlarsam söyleyeceğim, demiştim, yeri geldi.
İslâmda her şey gibi merhamet de en büyük mikyasta vardır. Fakat her kıymetli şey gibi gizlidir. Öyle Batı usûlü, aşikâr, sun’i değil! Bir anne; çocuğu kıvranırken, ağlayan, bağıran, çağıran, tepinen bir anne mi daha merhametlidir, yoksa eve beyaz gömleği ile giren, elinde neşteri, hissiz duran, çocuğu ameliyat masasına yatıran, kesen, biçen ve ağrısını durduran doktor mu?.. İslâmın merhameti doktorun merhametidir. İşte İslâmın kılıcı, ucunda merhameti taşıyan kaşıktır. Hristiyanlar ne kadar suni edebiyat yaparlarsa yapsınlar, bütün hayâllerini çatlatsalar, Ebu Bekir’in, İslâmdaki merhametin hakikatini anlatan şu duasına yaklaşamazlar. Dua ediyor yüce Ebu Bekir!
"- Allahım; sen kâmil kudretsin; yarın âhirette benim cesedimi o kadar büyüt, o kadar büyüt ki, cehennemini yalnız ben doldurayım ve başka bir kuluna yer kalmasın!"
İşte merhamet!..
İslâmda merhamet görmediğini söyleyen Avrupalı bu duayı öğrenince ağladı.
Bir de bize göre bir söz değil, naz makamının sözü olarak söylüyorum. Bayezid-i Bistamî secdede der ki: "Allah’ım, beni kızdırma, ne kadar merhametli olduğunu ifşa edersem, sana tapacak kimse bulamazsın!"
…………………………………………………………………………
Ondan sonra dokuzuncu kalite; zarafet, zevk ve (estetik)... Plâstik dünya fikri... Dış dünyayı güzelleştirme dâvası... Bu işde son derece yayayız. Sahabîlerdir bizim tek modelimiz; ve ondan ancak bir iki asır sonrası... Ötesi felâket... Dörtyüz senenin hesabını isteyecek bir nesil arıyoruz! İslâmı zerafet, (estetik), zevk, dışarıyı süslemekle temsil etmek...
Eski bir ölçü vardır:
"Dışını imar eden bâtınını tahrip eder; dış mamurluğu bâtın haraplığından gelir..."
Yanlış! Bâtınını öyle imar edeceksin ki, dışında kıymet kalmayacak... Dışını da öyle bezeyeceksin ki, bâtının süslü perdesi olacak... Zarafet, güzellik... Niçin Allah’ın Resulüne, Sevgilisine bakmazlar? Dünyanın, bütün insanlığın zirvesi, son noktası olan o mukaddes insan, insanlığın zirve noktası insan, zerafette, güzellikte de insanlığın zirve noktası... Bir-gün yolda yürürken bir kirli nesne gördü, bir tükürük... Yürüyemedi, Sahabîler koştular ve o pisliği temizlediler. Şu zarif, şu lâtif bünyeye bakın!
Bir gün mescidde ağırca bir hava gördükleri zaman:
"- Niçin bugün yıkanmadınız?"
Diye hitap ettiler. Zarafet, İslâmı güzel gösterme sanatı... Kılığından, edasına, herşeyine kadar...
İmam-ı Azâm’a sorarlar:
"- Niçin bu kadar güzel kılık?"...
Çok güzel giyinirdi. Bir âyet-i kerime okur:
"Sana verdiğim nimetleri takdis et, dile getir!"
Bakın, demek ki, o, kılığına tâbi değil, kılığı ona tâbi-Nitekim İslâmiyette bir servet ölçüsü var. Hakikî servet sahibi, paranın sahip olduğu değil, paraya sahip ve hâkim olandır... Çünkü zenginlerimizin çoğuna para sahiptir, onlar paraya sahip değildir. İşte bu mânâda zevk, güzellik.
Batı’da, bilseniz, bir papazı ne kadar ince şartlarla yetiştiriyorlar. İnsana inanç hissi vermek için, her bahisten anlıyor. Bir gün ben Fransa’da bir mecliste bir papaz gördüm; biri piyanoda Beethoven (Bethofen)i çalıyordu, "yanlış" dedi, oturdu, daha iyisini çaldı. Bir asker (strateji) kaidelerinden bahsediyordu, "Onun hakikati şudur!" dedi ve anlattı. Hayret etti herkes papazın kültürüne... Zerafet, (estetik), zevk, güzellik...
Size bir misâlini daha vereyim; feci bir misal... Abdülhamit Hânın büyüklüğüne ait de ayrı bir misal teşkil ediyor: Japonlar bir ara kendilerine din aramaya kalktılar ve Avrupa’yı, her tarafı gezdiler. İslâmiyeti tetkik için de İstanbul’a geldiler. Bâb-ı Fetvadan, yani Şeyhülislâmlıktan bir mihmandar veriyorlar bunların yanına... İpekli saray arabaları ile giderken, o sarıklı mihmandar, bir elini burnunun bir tarafına koyup öbür tarafıyla henk diye sümkürüyor sokağa...
"- Dur, diyor Japonyalı arabacıya; ben bu adamdan din öğrenemem!"...
Ve gidiyor memleketine...
Ve Abdülhamit de bu adama en büyük cezayı veriyor. Çünkü Osmanlı padişahları içinde en diyanetperver olan, tereddütsüz en de müslüman Abdülhamîd, dünyanın en zarif insanıydı. Bu bahsi uzatıyoruz, çünkü çok mahrumuz bu en değerli hasletten...
Demin, "İmam evinde aş, ölü gözünde yaş!" derken malûm imamları kastettik. İmamın hakikatini yeni nesil getirecek... O tip imamı anlatırken katmer katmer ense demiştik.
İşte bu tipler insanın ayıbını tecessüs eder, leke bulmaya çalışır, leke nişanlarını alınlara yapıştırır. Bu hâl İslâmiyete tam uzak... İslâmiyetin zerafet ve muaşeret mevzuundaki inceliğine bir misâl daha vereyim.
Bu misali Batılı bir fikir adamına anlattığım zaman ağladı, yani bir nevi, "beni müslüman mı yapacaksın!" gibi bir tavır takındı.
Asam isimli velî... Asam, sağır demek... İsmi sağır değil, sonradan sıfatı oluyor, sağırlık... Ona bir kadın gidiyor; huzurunda başlıyor anlatmaya derdini... Dertli kadın bağıra çağıra konuşuyor ve bu arada ihtiyatsızca, kadından çirkin bir ses çıkıyor. Eriyor kadın, dünyaya geldiğine pişman, hicabından eriyor. Asam vakur, hiç bir şey sezmemiş gibi duruyor ve kadına dönüyor, diyor ki:
"- Hanım bağıra bağıra konuş, ben sağırım! İşitmiyorum!"
Bakın! Şu çirkinliği Örtme, göstermeme inceliğine bakın! Eridi Avrupalı bunu duyduğu zaman benden... İslâmiyet budur! Gidip de herkesin donunu, yakasını karıştırarak aramak değil...
İşte zerafet!..
Netice: Aradığımız gençte;
1 - Vecd ve aşkla yanmanın vasfı;
2 - Sır idraki ile duymanın vasfı;
3 - Kâinat ve nefs muhasebesi ile düşünmenin vasfı;
4 - Eşya ve hâdiseye hâkimiyet ve şecaatle davranmanın vasfı;
5 - Her türlü fedakârlık ve disiplinle ileriye atılmanın vasfı;
6 - En derin merhamet içinde en keskin şiddet seviyesine ermenin vasfı;
7 - Büyük aksiyon dehasıyla işe ve hamleye girişmenin vasfı;
8 - O’nun ahlâkiyle ahlâklanmanın ve başka hiç bir yol tanımamanın vasfı;
9 - En nadide zevk ve (estetik)le süslenmenin ve dış âlemi süslemenin ve her kıymeti içte bilmenin vasfı...
Ve bütün bunlara bağlı daha nice vasıf... Sayısız şube ve vasıflar... Model de Sahabî... Bu borcun 400 senelik hesabı omuzlarımızda... 400 senedir bu vasıflar kalkmıştır; çünkü bütün bu vasıfları toplayıcı kıymet aşktadır ve o uçup gitmiştir. Asam isimli velî, kadına "ben senin çıkardığın kötü sesi duymadım" demek isterken işte bu aşkın edep ve haya duygusu içindedir.
……………………………………………………………………………………..
**
“Efendim, sözümüz sona ererken, söyliyeyim ki, bizim işimiz yokuş yukarı çıkmanın davasıdır. Onların dâvası ise yokuş aşağı yuvarlanmanın... Bunlar dağ cüssedeki şeyleri şeytanın ellerine verdiği manivela ile yokuş aşağı yuvarlarlar ve marifet yaptık diye övünürler. Halbuki bir fındığı çıkaramazlar yokuş yukarı... Biz ise sırtımızda Uludağ, yokuş yukarı çıkmaya çalışıyoruz ve gençliğimize her gün biraz daha kavuşuyoruz. İnanmak diye karşımızdakilerde hiçbir istidat yoktur.
Bir gün mensup olduğum velî bana dedi ki;
"- İnan da istersen bir odun parçasına inan!"
İnanmanın hakikati Allah’a inanmaktır, fakat dalaletinde bile bir kuvvet vardır inanmanın... Bunlar inanmayanlardır. Bu mânada, açıkça söyliyeyim, devrimbazlık ve ilericilik taslayan gençlerle komünistler arasında büyük fark vardır. Çünkü komünist dalâlete inanır; fakat inanır. Bir gün hidayete gelirse inancını ona çevirebilir. Bir komünist, inanmayan bu sefillerden çok daha az sefildir. Aradığımız nesil, izlediğimiz, rüyasını gördüğümüz nesil, herşeyden evvel demin bahsettiğimiz diyalektikle küfrün kaynağını, menşeini, vücuduna tek tek mesaha etmiş’gibi, bir (patalog)un vücuttan anlaması gibi tanıyacaktır ve mukabele edecektir.
Nasrettin Hocanın bir hikmeti: Bindiği dalı keser. Yoldan geçen biri, hoca düşeceksin, der. Yok yok! Keser ve düşer... Hemen ihtarcısının arkasından koşar, "Düşeceğimi bildin, öleceğimi de bilirsin!.."
Şimdi biz bu hikmetin içinde şöyleyiz: Avrupalı bu halimize bakıp İslâm dalını kesip, kesmeye başlamış olmamızdan ötürü düşeceğimizi bilmiştir. Bilmiş, fakat belli etmemiş... Şimdi biz gitmişiz ona diyoruz ki: "Madem düşeceğimi bildin, nasıl yaşıyacağımı da bilirsin!.."
İşte topyekûn hesapları bundan ibarettir. Topyekûn hesapları, Tanzimattan beri gelen ilericilerin... Sığ bir taklit çerçevesinde şahsiyetsizlik ifadesi... Halbuki Avrupalı kendisi için gıda olan fikir nimetlerini bize zehir olarak zerketmiştir. Bunu "Sahte Kahramanlar"da uzun uzun anlattım.
Avrupalı hem İslâmı bize kestirir, zira bizi düşürmek için başka çare olmadığını bilir, hem de çareyi yine kendisine baş vurmakta arayacağımızı hesaplar.
Nihayet muhasebe:
Bu hale şu türlü geldik: Bozgun ve yılgınlık... Ondan doğma şüphe ve güvensizlik... Ondan doğma küçüklük ukdesi... Ondan doğma körükörüne hayranlık... Ondan doğma taklit ve kopyacılık... Ondan doğma nefs muhasebesinden yoksunluk... Ondan doğma dış tesirlere esaret... Ondan doğma maddî ve manevî emperyalizme ajanlık... Ve hepsinden doğma İslâmdan nefret telkini...
Bütün hesaplar bundan ibaret!..
İşte bu vasıfların şuuru içindeki gençliğin böyle bir dünya görüşüne çıkmasını ve ezelle ebed arası en büyük yenilik, solmayan renk, geçmeyen ân müessesesi İslâm yeni ve aslî idrakini kıvrana kıvrana beklemekteyiz ve görmekteyiz ki Allah bunun öncülerini bize nasip etmeye başlamıştır. “
**
Edebiyat ve fikir dünyamızın en parlak siması, yüzyılımızın gönül mimarı Necip Fazıl Kısakürek… Seni gören göz, seni duyan kulak sahibi bir genç olarak, bir taleben olarak, sana ve felsefene tutkun bir şair olarak 26 yıl 26 gündür seni aramaktayım, seni nefes almaktayım. “Çile” baş ucu kitabım. Aşkın aşkım. Yolun yolum. Şükrediyorum Mevlâ’ya ki zamanın o kilometresinde çağın ruh ve gönül mimarı, en büyük mütefekkir, fikir ve aksiyon abidesini çıkardı karşımıza. Seni gördüğüm günden, elini öptüğüm andan ve gözümün içine baktığın, bakarken aktığın andan itibaren peşindeyim üstadım.
Sana koşuyorum… Sana varmak için çırpınıyorum mısra mısra, şiir şiir…
Seni anlatabilmek seni… Benim için hem çok kolay, hem çok zor…
Devasa bir şehrin caddelerinin her birinden geliyorsun bana. Her caddesinden sana koşuyorum nefes nefese…
Ne desem, neler söylesem az ve tariften aciz… Kelimeler yetersiz seni anlatmama…
Seni anlamak, seni yaşamakla mümkündür…
Ne mutlu seni yaşayanlara ve yaşatanlara….
**
Kabrin nur, mekânın cennettir onu da gayet iyi bilmedeyim.
Dualarım seninle üstadım… Dualarım seninle…
Mustafa CEYLAN