[mceylan]

MEHMET EMİN YURDAKUL ŞİİRLERİ VE GÜLCE (1)


 
Mustafa CEYLAN
***************

"Kökü mâzide olan âtiyiz" derken, Yahya Kemal'den,  Mehmet Emin Yurdakul'dan bu yana sel gibi akıp gelen muhteşem Türk Şiiri ırmağının çağlayanlarının temsilcisiyiz demeye getirmiştik. Bizim GÜLCE EDEBİYAT AKIMI diye yaptığımız bütün çağırılara kulaklarını tıkayanlara bu temsilcilik görevimizi anlatmakta, ön yargıları kırmakta, daha epey yol katetmemiz gerektiğini görüyorum. Bırakın şairlerimizi veya şiir heveslilerimizi; hattâ müteşairlerimizi bir kenara; şiirden-edebiyattan ekmek yiyen, şiirin ve edebiyatın kürsülerinde bulunanların dahi maalesef "ön yargılı-tutucu" davranışlarını gördükçe üzülüyoruz.

Beyaz gömleğini giyip, kara tahta önünde EDEBİ AKIMLAR veya ŞİİR TÜRLERİ dersi anlatanların, "Ne oluyor? Bunları ben niye görmemişim?" diyeceği  günlere az kaldı. Ferhat, külünküyle kayaları delmeye devam ediyor. Bu cümleden olmak üzere, bu yazımızda, Mehmet Emin Yurdakul şiiriyle Gülce benzerliklerini ele almaya çalışacağız.

 
*
"Sus pus" başlıklı yazımızı okuyanlar bilirler. Bilmeyenler için aynı anlatı taktiğini burada da sergileyelim bakalım : Diyeceğim şu :
“Bizim GÜLCECİ ŞAİRLERDEN birisi, düşünmüş, taşınmış; demiş ki :

-“Bunca yıldır hece şiiri yazıyorum. Hep DÜZ KOŞMA yazdım. Hep 6+5 yazdım. Orhan Veli’ nin deyimiyle hep 4 bacaklı Masada oturup yemek yedim. Bir de başka masalarda, başka şekilleri olan yerlerde yazayım bakalım” demiş. Demiş ama, bizim DÜZ KOŞMA’dan başka “koşacak alan” bilmeyenler durur mu? Başlamışlar hücuma. Bizim GÜLCECİ de inatçı mı inatçı.

Önce şu mısra’dan başlayayım demiş.

Ne mi yapmış?

Mısraın kalıbını mimari yapısını değiştirmeye, kırılmayanı kırmaya başlamış. Şöyle :

10 'lu mısraları kırma tarzı :

- - - 3

        - - - -4 - - -3

yahut

- - - -4- - -3

                 - - -3

******************************************** 

11’li Mısraları kırma tarzı:

 

- - - - - - - -8

                       - - -3

yahut:

- - - -4

         - - - -4

-              - -3

     yahut:

-              - - -4

          - - - -4

                                     - - -3

********************************************  

12’li Mısraları kırma tarzı:

         - - - -4

            - - - -4- - - -4

 

Yahut:

         - - - -4- - - -4

                       - - - -4

********************************************  

14’lü Mısraları kırma tarzı:

          - - - -4- - - -4- - - 3

                                  - - - 3

yahut:

            - - - 3

                   - - - -4- - - -4- - - 3

 ******************************************** 

15’li Mısraları kırma tarzı:

           - - - - 4

               - - - -4- - - -4- - - 3

yahut:

         - - - - 4- - - -4

                       - - - -4- - - 3

yahut:

            - - - -4- - - -4- - - -4

                                  - - -3

yahut:

            - - - -4- - - -4

      - - - -4

               - - -3

yahut:

      - - - - 4 

                     - - - -4

                               - - - -4 - - -3

 

 

yahut:

             - - - -4

                      - - - -4

                         - - - -4

                                  - - -3

yahut:

         - - - -4 - - - -4- - - -4 -1

                                    - -2

yahut:

         - - - - - -6

                - - 2

                    - - - - 4- - -3

                

********************************************  

16’lı Mısraları kırma tarzı:

- - - - 4- - - - 4- - - - 4

                                - - - - 4

19’lu Mısraları kırma tarzı:

        - - - - 4- - - - 4- - - - 4

                                   - - - -4- - -3

Evet, bu şekilde mısranın kalıplarını kırmış ve bunlara göre şiirler yazmaya başlamış.

Bunun üzerine bizim “ahbap çavuşlar, kafiye hamalları veya soğanın zarı şairleri” gene amansız bir şekilde saldırıya geçmişler. Bizim GÜLCECİ de inatçı ya. Bu sefer KITA-KUPLE yapısıyla başlamış kırma-değiştirme hadisesine. Ne mi yapmış? Şöyle :

“Tek vezinli şiirler yazdım hep. Yani baştan sona, 6+5=11 hece idi. Bir şiir bünyesinde SERBEST ile HECEYİ buluşturdu GÜLCEMİZ ve adına BULUŞMA dedi; 

Bir şiir bünyesinde HECE ile ARUZ’u bir araya getirdi adına GÜLİSTAN dedi. 

Kuple veya kıtalarda düzgün hece artışı veya eksilişini yaptı TOKMAK dedi

Her msrada, hangi mısrada ise o (kaçıncı mısrada)ise mısra o kadar heceden oluşsun dedi ve adını ÜÇGEN koydu,

Bir hece şiirinin kıtalarınn oluşumunda ilk üç mısra mesela 6+5 iken, son uyak mısraı 4+4 olarak yazdı Gülce ve adına YUNUSCA dedi;

Mısraları, 3, 5, 7, 9, 11, 13,15  veya 15, 13, 11,9, 7, 5, 3 (tekil mısralardan oluşturup adına TEKİL dedi,

Hasılı GÜLCE EDEBİYAT, hece şiirinde çok önemli atılımlar gerçekleştirdi.  Ne de iyi etti !

Ben de, HECEYİ HECEYLE KARMALIYIM diye düşündüm. Yani, bir şiirde aynen YUNUSCA’ dakine benzer şekilde;

A-İki vezinli şiirler
7 'li (4+3) ve 11 'li (4+4+3) vezinlerle yazılan şiirler 
11 'li (4+4+3) ve 15 'li (4+4+4+3) vezinlerlerle yazılan şiirler 
7'li (4+3) ve 14 'lü (4+3+4+3) vezinlerle yazılanlar 
14 'lü (4+3+4+3) ve 15 'li (4+4+4+3) vezinlerle yazılan şiirler 
8 'li (4+4) ve 15 'li (4+3+4+4) vezinlerle yazılanlar 
7 'li (4+3) ve 15 "li (4+4+4+3) vezinlerle yazılanlar 
12 'li (4+4+4) ve 16 'lı (4+4+4+4) vezinlerle yazılanlar
15'li (4+4+4+3) ve 19 'lu (4+4+4+4+3) vezinlerle yazılanlar  olsa mesela…
 
B-Üç vezinli şiirler :
 7'li (4+3); 11 'li (4+4+3); 15 'li (4+4+4+3) vezinlerle yazılanlar 
7'li (4+4); 12 'li (4+4+4); 16 lı (4+4+4+4) vezinlerle yazılanlar 
8 'li (4+4); 11 'li (4+4+3); 15 'li (4+4+4+3) vezinlerle yazılanlar 
 
C-Dört vezinli şiirler :
7 'li (4+3); 11 li (4+4+3); 14 'lü (4+3+4+3); 15 'li (4+4+4+3) vezinlerle yazılınlar 
7 'li (4+3); 11 'li (4+4+3); 15 'li (4+4+4+3) ; 19 'lu (4+4+4+4+3) vezin¬lerle yazılanlar.
 
Ç.-Altı vezinli şiirler :
7 'li (4+3); 8 'li (4+4); 11 'li (4+4+3); 12’li (4+4+4); 14 lü (4+3+4+3); 15 'li (4+3+4+4) vezinlerle yazılanlar 


Olsa, acaba bizim DÜZ KOŞMACI dostlarımız ne der ki ? Demiş ve başlamış bunlarla ilgili şiirler yazmaya. Tıpkı bu yapıya benzeyen şiirler kaleme almaya başlamış.
Ve çok da güzel şiirler yazmış…